کارشناسان معتقدند موضوعات بسیار مهمی در کشور وجود دارد که از اولویت بالاتری نسبت به خرید هواپیما برخوردار است. هرچند مسئولان دولتی تاکید دارند که دولت ایران حتی یک دلار نیز بابت خرید هواپیما به ایرباس و بوئینگ نخواهد پرداخت و کل پول از طریق فاینانس بانکهای خارجی تامین خواهد شد، اما آنها به روی دیگر ماجرا اشاره نمیکنند که به هر حال همین فاینانسها به اضافه سودشان باید طی سالهای آینده از جانب ایران بازپرداخت شود. هرچند که این گفته نیز نادرست است و قرار است که سهم هما در قرارداد بوئینگ توسط صندوق توسعه ملی تأمین گردد.
بوئینگ اعلام آمادگی کرده شش فروند از این هواپیماها را خود به طور مستقیم فاینانس کند و مذاکره برای تامین مالی دیگر هواپیماها نیز ادامه خواهد داشت. این امر در حالی پیگیری می شود که چندی پیش کنگره آمریکا در جریان مصوبه ای تلاش کرد بحث تامین مالی هواپیماها و دیگر قراردادهایی که با ایران بسته میشود را از شرکتهای آمریکایی صلب کند تا منابع مالی از خارج از این کشور تامین شود. موضوعی که مدیرعامل ایرانایر میگوید در توافق با بوئینگ نیز اجرا خواهد شد.
در این زمینه پیشتر رهبر معظم انقلاب در خصوص قرارداد خرید 118 فروند هواپیما از شرکت ایرباس فرموده بودند: «در تصمیمگیریهایی که ما در زمینهی مسائل اقتصادی می کنیم، اولویّتها را باید در نظر بگیریم. گاهی یک کاری خیلی مهم است، خیلی لازم است امّا [دارای] اولویّت نیست؛ یعنی از آن کارِ لازمتری وجود دارد. این خیلی به نظر من مهم است … حالا فرض کنیم که پولهای ما در بانکهای بیگانه آزاد شد -که البتّه آزاد نشده، معلوم هم نیست کِی آزاد خواهد شد، حالا [به آن مطلب] خواهم رسید- بنا است صرف چه چیزی بکنیم؟ این خیلی مهم است. اولویّتها را باید رعایت کرد. خب، حالا من یک مثال بزنم، البتّه این مثال را به خود وزیر محترم هم به نظرم گفتم؛ فرض کنید ناوگان هوایی ما نوسازی بشود؛ خب، خیلی کار مهم و لازمی است امّا اولویّت است؟ آیا این اولویّت کشور است؟ فرض کنیم مثلاً سیصد هواپیما بخریم؛ این معلوم نیست اولویّت باشد. این باید بررسی بشود؛ من نظر کارشناسی نمی دهم، من تذکّر می دهم برای اینکه کار کارشناسی بشود؛ من تذکّر می دهم که اولویّتها باید رعایت بشود. این یکی از مسائل بسیار مهم است.»
یکی از مصادیق نبود اولویت در برنامه های وزارت راه توسعه راه آهن مسیر چابهار-مشهد است. راه آهن چابهار-مشهد برای تکمیل یک هزار و 457 کیلومتر ریل به 4هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. با تکمیل این راه آهن و تکمیل کریدور شمال-جنوب، سالانه بیش از 7 میلیارد دلار درآمد نصیب ایران خواهد شد. این درآمد صرفا از طریق ترانزیت بار نصیب ایران می شود. علاوه برآن به دلیل توانایی و ظرفیت های موجود در صنعت ریلی، اشتغال زیادی بر اثر تولید واگن، ریل و صنایع وابسته ایجاد خواهد شد.
از طرف دیگر معاون اول رئیس جمهور در اردیبهشت ماه سال 95 ابلاغیه ای را به برخی وزارتخانه ها و دستگاه ها صادر کرد که در آن طرح ها و پروژه هایی مرتبط با آن دستگاه در راستای سیاستهای اقتصاد مقاومتی آمده است. در این ابلاغیه اسامی 8 وزارتخانه و 7 دستگاه دیگر آمده و برای هر یک برنامههایی تعریف شده است.
بررسی وظایف محوله به وزارت راه و شهرسازی نشان داده است که این وزارتخانه هیچگونه برنامهای برای نوسازی ناوگان هوایی کشور نداشته است. در جدول زیر طرح ها و پروژه های مرتبط با وزارت راه و شهرسازی در راستای تحقق سیاستهای اقتصاد مقاومتی آورده شده است.
کارشناسان عقیده دارند بحث ورود هواپیمای ایرباس به کشور و نمایش تبلیغاتی دولت، برای سرپوش نهادن به ضعفهای مدیریتی آقای آخوندی است. گفتنی است که طرح استیضاح وزیر راه و شهرسازی با 80 امضا در نشست مجلس شورای اسلامی تقدیم هیئت رئیسه شده است. حمد علیرضابیگی نماینده مردم شهرهای تبریز، آذرشهر و اسکو با بیان اینکه در نامه استیضاح آخوندی تعداد 12 بند تخلف و ضعفهای وزیر راه و شهرسازی اشاره شده است، افزود: عدم شفافیت در خرید هواپیما و بدون اطلاع مجلس، توسعه بنگاههای اقتصادی مربوط به آخوندی و فرزند وی در حوزه وزارتخانه، بکارگیری نیروهای بازنشسته در پستهای کلیدی وزارتخانه، حوادث متعدد مرگبار ریلی – جاده و هوایی در کشور از جمله مهمترین سرفصلهای نمایندگان برای استیضاح وزیر راه است.
بنابراین اگرچه نوسازی ناوگان هوایی کشور امری مطلوب تلقی میگردد اما با توجه به اینکه درصد بسیار کمی ازاین هزینه بالا برخوردار خواهند شد، لازم است که از منابع در اختیار، برای تحقق رشد اقتصادی و ارزش افزوده بالاتری در کشور استفاده شود.
منبع: عیارآنلاین